CSS5 Hakkında Konuşma Zamanı: Web Tasarımın Yeni Dönemi

2009 yılında CSS3'ün tanıtılmasından bu yana, web tasarım dünyası muazzam bir değişim yaşadı. Border-radius özelliği ilk çıktığında hepimizi heyecanlandırmıştı, ancak bugün CSS çok daha fazlasını sunuyor. Peki CSS3'ten sonra ne oldu? Neden CSS4 hiç göremedik ve şimdi neden CSS5'ten bahsediyoruz? Bu makalede, CSS'in evrimini, mevcut durumunu ve gelecekteki yönünü derinlemesine inceliyoruz.

CSS3'ten Sonra Ne Oldu?

CSS3, 2009 yılında tipografiden arka planlara ve seçicilere kadar birçok yeni özellik getirdi. O zamanlar bu, web tasarımı için devrim niteliğindeydi. Ancak ilginç bir şekilde, CSS3'ten sonra resmi olarak numaralandırılmış başka bir CSS sürümü görmedik.

Bu, 2009'dan 2024'e kadar heyecan verici yeni CSS özelliklerinin gelmediği anlamına gelmiyor. Aksine, bu süre zarfında CSS dili olarak büyük bir gelişme gösterdi. Ancak yeni CSS özelliklerinin geliştirilmesi, yayınlanması ve uygulanması süreci bir bakıma tahmin oyununa dönüştü.

CSS Çalışma Grubu (CSSWG) tartışmalarının halka açık yapıldığını görüyoruz. Elimizde taslak spesifikasyonlar ve sürüm arşivleri var. Kaynaklar mevcut! Ancak geliştirme-yayınlama-uygulama akışı belirsiz kalmaya devam ediyor ve bu da birçok geliştiriciyi şu soruları sormaya itiyor: Bir sonraki CSS sürümü ne zaman gelecek ve içinde neler olacak?

CSS-Next Topluluğuyla Tanışın

W3C bünyesinde resmi olarak CSS4 Topluluk Grubu olarak bilinen ancak CSS-Next olarak da anılan bu topluluk, CSS'in son on yıldaki evrimini ele almak için kuruldu. Grup, CSSWG üyeleri, geliştiriciler, tasarımcılar, kullanıcı ajanları ve web konusunda tutkulu olan herkese açık.

CSS-Next'in temel amacı, CSS3'ün 2009'da yayınlanmasından bu yana gelen CSS özelliklerini paketlemenin ve bu paketi (veya belki paketleri) adlandırmanın yollarını tartışmak. Böylece CSS'in bu özel "dönemine" atıfta bulunabilecek ve bu özellikleri ileriye taşıyabilecek bir yöntem geliştirmek hedefleniyor.

Neden CSS-Next Gibi Bir Gruba İhtiyacımız Var?

Her şey 2020 yılına kadar gidiyor. Safari Evangelist Jen Simmons, CSSWG'nin GitHub deposunda bir "CSS4" sürümü tanımı talep eden açık bir konu başlattı. Bu, CSS çalışma grubu içinde büyük bir yankı uyandırdı.

CSS4'ü tanımlama fikri, Chris Coyier, Nicole Sullivan ve PPK gibi sektördeki önemli isimler tarafından desteklendi. Amaç, teknolojileri ileriye taşımak ve eğitimcilere ve site sahiplerine yardımcı olmak, sadece pazarlama amacıyla bile olsa.

Ancak peki neden bu önemli? Neden bir başka seviye veya "CSS Destanı" hakkında endişelenmeliyiz? Bu soruyu yanıtlamak için, önce CSS3'ü ve tam olarak neyi tanımladığını konuşmamız gerekiyor.

"CSS3" Tam Olarak Nedir?

CSS3, tipografiden seçicilere ve arka planlara kadar özelliklerin seviye 3 spesifikasyonlarını içeriyordu. Bu noktadan itibaren, her CSS spesifikasyonu ayrı ayrı numaralandırıldı.

Ancak, CSS3 hâlâ geliştiricilerin modern CSS'in yeteneklerini tanımlamak için kullandığı en yaygın terim. Bunu web genelinde, eğitim kurumlarının CSS'i öğretme şeklinden özgeçmişlerdeki iş gereksinimlerine kadar her yerde görüyoruz.

CSS3 terimi yıldan yıla anlamını yitiriyor. İlk CSS3 taslakları Haziran 1999'da yayınlandı - meslektaşlarımın birçoğu doğmadan önce - ve CSS, günümüz web dünyasının en hızlı büyüyen dillerinden biri.

CSS3 Logosu Ne Olacak?

İş ilanlarına baktığımızda, 10 yıldan daha eski olan CSS3 bilgisi isteyen ilanlara rastlıyoruz. Güncellenmiş bir seviye olmadan, sadece border-radius özelliği çıktığından beri CSS yazıp yazmadığınızı soruyoruz. Dahası, CSS öğrenmek istediğimizde, eğitim materyallerinin yanındaki CSS3 logosu artık güncel materyali işaret etmiyor. Zaman durmuş gibi hissettiriyor.

Sorunu gösteren bir örnek iş ilanı:

Show Image

Bununla da kalmıyor. Google'da "CSS Öğren" araması yaparsanız ve görsellere bakarsanız, göreceğiniz CSS3 logolarının sayısı sizi şaşırtabilir. Bu bize açıkça şunları işaret ediyor:

İnsanlar becerileri göstermek için rozetlere veya logolara ihtiyaç duyuyor.
CSS3 markası web ekosisteminde büyük bir etki yarattı.
CSS3 logosu artık etkisini kaybetti.

CSS3'ün web ekosistemi üzerinde büyük bir etkisi vardı ve hâlâ var. Aynı logo, Flexbox'tan color-mix()'e kadar - yüzlerce CSS özelliğini - öğrettiğini söylemeye çalışıyor.

"Modern CSS" Tam Olarak Ne Anlama Geliyor?

CSS3 ve HTML5, ilgili dillere büyük gelişmeler getirdi - o zamandan beri uzun bir yol kat ettik. 2012'de (CSS3'ten resmi olarak bir seviye olarak bahsettiğimizde) insanların mümkün olabileceğini bile düşünmediği özelliklerimiz var.

Örneğin, container'ların (kapsayıcıların) hiçbir şey bilmediği ve bir öğeyi ebeveyninin genişliğine göre stillendirmenin asla mümkün olmayacağı düşünülen bir zaman vardı. Ama şimdi, elbette CSS Container Queries'e sahibiz ve tüm bunlar bugün mümkün. CSS ile mümkün olan şeyler zaman içinde değişti, Miriam Suzanne'ın CSS Day 2023'te güzelce anlattığı gibi.

CSS3'ün başarısını görmezden gelmek ve yanlış olduğunu söylemek istemiyoruz; aslında, CSS3'ün muazzam başarısını tekrarlamanın zamanı geldiğine inanıyoruz.

Kendinizi 10 yıl sonra, 10 yıl önce tanıtılan "modern" bir CSS özelliğini okurken hayal edin. Mantıklı olmaz, değil mi? Modern, geleceğe dönük bir isim değil, Geoff Graham'ın doğru soruyu sorduğu gibi, "Modern CSS tam olarak nedir?"

"İsimlendirme her zaman zordur, ancak CSS'te şeyleri doğru bir şekilde seçmek için yapmamız gereken bir şey. Bence [CSS sürümlerini] de böyle isimlendirmeye başlamanın zamanı geldi. "Modern"in artık "modern" olmayacağı zamanın gelmesi sadece bir zaman meselesi."

— Geoff Graham

İşte CSS-Next topluluğu tam olarak burada devreye giriyor.

"CSS Dönemleri" Hakkında Konuşalım

CSS-Next topluluğu, CSS3'ün ilk özellik setinden bu yana yayınlanan özellik setlerini etiketleyerek, ekosistem genelinde geliştiricilerin CSS anlayışını geliştirmelerine yardımcı olarak genel geliştirici topluluğunda CSS'in genel anlayışını uyumlu hale getirmeyi ve modernleştirmeyi amaçlıyor.

Dönemleri yıllık anlık görüntüler yerine numaralandırılmış bir dönem olarak tanımlamak, dil özelliklerinin ne zaman tanıtıldığına dair daha etkili bir gösterge sağlar.

Topluluğun şu anda üzerinde çalıştığı dönem tanımları şu şekilde:

CSS3 (~2009-2012): CSSWG tarafından tanımlanan Seviye 3 CSS spesifikasyonları. (değişmez)

CSS4 (~2013-2018): CSS3'ün bir parçası olmayan ancak zaten CSS'in temel bir parçası olan temel özellikler.

CSS5 (~2019-2024): Benimsenmesi istikrarlı bir şekilde artan daha yeni özellikler.

CSS6 (~2025+): Gelecekteki CSS için planlanan erken aşama özellikleri.

Hedefler ve Hedef Olmayanlar

CSS-Next grubunun etrafında toplandığı bir dizi hedef vardır:

Geliştiricilerin CSS öğrenmesine yardımcı olmak.
Eğitimcilerin CSS öğretmesine yardımcı olmak.
İşverenlerin modern web becerilerini tanımlamasına yardımcı olmak.
Topluluğun zaman içinde CSS yeteneklerinin ilerleyişini anlamasına yardımcı olmak.
CSS'in nasıl geliştiğini tanımlamak için ortak bir dil oluşturmak.

Neyi istemediğimiz:

Spesifikasyon tanımlarını etkilemek
Resmi geliştirici belgeleri oluşturmak
Tarayıcı spesifikasyon çalışmalarını tanımlamak
Geliştiricilere CSS en iyi uygulamalarını öğretmek
Tarayıcı uyumluluk verilerini yönetmek

Sizin Görüşleriniz Önemli

Geçen Mayıs ayında topluluk girdisi için bir yorum talebi yayınladık. Birkaç yorum aldık ve bunlar dikkate alındı, ancak yaklaşımımızı şekillendirmek için çok daha fazla geri bildirime ihtiyacımız var.

Topluluktan büyük ve temsili bir yanıt istiyoruz! Ancak bunun için farkındalık gerekiyor ve bunu gerçekleştirmek için size ihtiyacımız var. Ekiplerinize ve meslektaşlarınıza CSS-Next grubunun var olduğunu ve CSS özellikleri hakkında konuşma şeklimizi çözmeye çalıştığımızı bildirmek için yapabileceğiniz her şey büyük bir takdirle karşılanacaktır.

Ayrıca katılımınızı istiyoruz. Herkes CSS-Next grubuna katılabilir ve kesinlikle beyin fırtınası yapmada yardıma ihtiyacımız var. Hatta her iki haftada bir yapılan ve Pazartesi günleri Pasifik Saati ile 8:00'de (GMT ile 15:00) gerçekleşen bir saatlik kuluçka grubu oturumu bile var.

Sonuç

CSS3'ün piyasaya sürülmesinden bu yana, CSS dili büyük ölçüde gelişti, ancak bu gelişimi tanımlamak ve iletmek için ortak bir dil eksikliği yaşıyoruz. CSS-Next topluluğu, CSS özelliklerinin evrimini daha iyi anlamamıza yardımcı olacak yeni bir dönem sınıflandırma sistemi oluşturmaya çalışıyor.

Modern web tasarımda güncel kalmak giderek zorlaşıyor. Bulutpress web tasarım bayilik sistemi gibi çözümler, kod bilgisi olmayan kişilerin bile profesyonel web siteleri tasarlamasına olanak tanıyarak bu sorunu hafifletiyor. Bulutpress'in sezgisel arayüzü ve hazır şablonları sayesinde, CSS'in karmaşık dünyasına dalmadan önce güzel web siteleri oluşturabilirsiniz.

CSS5'in tanımlanması ve kabul edilmesi, web geliştirme dünyasında yeni bir dönemi işaret edecek ve CSS3'ün başarısını tekrarlama potansiyeline sahip. Bu, sadece pazarlama amaçlı bir etiket değil, dilin gelişimini daha iyi anlamamıza ve iletmemize yardımcı olacak önemli bir adım.

"Modern CSS" terimi yerine, "CSS5 özellikleri" gibi dönemlere göre gruplandırılmış terimler kullanmak, hem geliştiriciler hem de eğitimciler için çok daha net ve anlamlı olacaktır. Böylece, iş ilanlarında "CSS3 bilgisi" istemek yerine, "CSS5 özelliklerine hakim olmak" gibi daha güncel ve spesifik talepler görebiliriz.

Bulutpress gibi platformlar, web tasarımı öğrenmek isteyenler için güncel eğitim materyalleri sunarak bu geçişi kolaylaştırabilir. CSS'in evrimi hakkında daha fazla bilgi edinmek ve web tasarım becerilerinizi geliştirmek için Bulutpress'in eğitim videolarını inceleyebilirsiniz.

CSS5 hakkında ne düşünüyorsunuz? Web tasarım dünyasındaki bu yeni dönem sizce nasıl şekillenecek?